Moduł kontrolujący działanie instalacji elektrycznej (GEM)

Moduł GEM jest samodzielnym modułem sterującym, który steruje szeregiem funkcji elektrycznych.

Zastępuje on różne dotychczas stosowane elementy, takie jak np. przekaźnik kierunkowskazów, Centralny moduł funkcji czasowych (CTM) lub moduł zamka centralnego.

W zależności od wyposażenia pojazdu są dostępne cztery różne wersje:

* A - z ręcznym odryglowaniem

* B - z zamkiem centralnym

* C - z zamkiem centralnym i zdalnym sterowaniem

* D - z centralnym/ podwójnym ryglowaniem, alarmem i zdalnym sterowaniem

Kierunkowskaz

Moduł GEM włącza kierunkowskazy i światła awaryjne. Tym samym zastępuje tradycyjny przekaźnik kierunkowskazów.

W celu wygenerowania sygnału ostrzegawczego odpowiednio do położenia przełącznika kierunkowskazów jest włączany przedni, tylny, boczny kierunkowskaz oraz lampka kontrolna w zestawie wskaźników z częstotliwością rzędu około 80 Hz.

W takim samym rytmie generator dźwięku w zestawie wskaźników generuje sygnał ostrzegawczy dla kierowcy.

W razie usterki jednej z żarówek kierunkowskazów zwiększa się częstotliwość błysków lamp kierunkowskazów do około 160 Hz.

Oprócz tego kierunkowskazy są jeszcze wykorzystywane dla następujących sygnałów:

* Potwierdzenie zaryglowania i aktywacja alarmu (zamek centralny/ alarm)

* Włączona syrena alarmu (alarm)

* Potwierdzenie przeprogramowania (zdalne sterowanie)

Ponieważ w niektórych warunkach sygnały mogą się nakładać na siebie, każdemu jest przypisany odpowiedni priorytet:

* Priorytet 1: Światła awaryjne

* Priorytet 2: Włączona syrena alarmu

* Priorytet 3: Kierunkowskazy

* Priorytet 4: Potwierdzenie ryglowania/ aktywacja alarmu

* Priorytet 5: Potwierdzenie przeprogramowania

Oświetlenie wewnętrzne

Oświetlenie wewnętrzne sterowane przez moduł GEM przednie i tylne lampki na suficie montowane zależnie od wersji modelu i oświetlenia oraz lampki przestrzeni bagażowej.

Lampki na suficie są włączane tylko wtedy przez moduł GEM, jeśli odpowiednia lampka jest włączana drzwiami (nie w położeniu pracy stałej lub wył.).

Lampki są włączane, gdy tylko zostanie spełniony jeden z poniższych warunków:

* otwarte drzwi lub drzwi tyłu nadwozia (przełącznik w zamku drzwi/ zamku drzwi tyłu nadwozia)

* Kluczyk zapłonu w położeniu "0" lub "I" i nastąpi odryglowanie centralne

* Obrócenie kluczyka z położenia "II" w położenie "I" lub "0"

WSKAZÓWKA: W pojazdach z modułem GEM Ax w zamkach tylnych drzwi nie ma przełączników. Dlatego też lampki na suficie nie są włączane po otwarciu tylnych drzwi.

Lampki są wyłączane, jeśli wszystkie drzwi oraz drzwi tyłu nadwozia są zamknięte i gdy zostanie spełniony jeden z następujących warunków:

* 25 sek. po włączeniu lampek lub zamknięciu ostatnich drzwi, gdy pojazd nie został zamknięty zamkiem centralnym

* przy zamykaniu ostatnich drzwi, gdy pojazd jest zamykany zamkiem centralnym

* obrócenie kluczyka w stacyjce z położenia "0" lub "I" w położenie "II"

* położenie stacyjki "0" lub "I" oraz podczas ryglowania

W przypadku wersji GEM Cx i Dx przy włączaniu i wyłączaniu lampki zostają przyciemnione.

Przy włączeniu napięcie lampek w przeciągu 0,7 sek. zostanie zwiększone z 0 V do napięcia roboczego.

Przy wyłączaniu w przeciągu 1,7 sek. napięcie jest stale zmniejszane aż do 0 V.

Nie jest stosowane przyciemnianie, jeśli lampki są wyłączane przez urządzenie zapobiegające rozładowaniu akumulatora.

Ogrzewanie przedniej szyby

Warunkiem włączenia ogrzewania przedniej szyby jest pracujący silnik.

Moduł GEM włącza przekaźnik ogrzewania przedniej szyby na żądanie przełącznika w tablicy rozdzielczej.

Tak długo jak jest ogrzewana przednia szyba, pali się dioda LED w odpowiednim przełączniku.

GEM wyłącza przekaźnik, jeśli

* od włączenia upłynęły cztery minuty

* przełącznik w tablicy rozdzielczej ponownie zostanie uruchomiony

* silnik zostanie wyłączony

Ogrzewanie tylnej szyby

Warunkiem włączenia ogrzewania tylnej szyby jest kluczyk w stacyjce w położeniu "II".

Moduł GEM włącza przekaźnik ogrzewania tylnej szyby na żądanie przełącznika w tablicy rozdzielczej.

Tak długo jak jest ogrzewana tylna szyba, pali się dioda LED w przełączniku.

WSKAZÓWKA: Jeśli pojazd jest wyposażony w ogrzewane lusterka zewnętrzne, są one włączane razem z ogrzewaniem tylnej szyby.

GEM wyłącza przekaźnik, jeśli

* od włączenia upłynęło 14 min.

* przełącznik w tablicy rozdzielczej został ponownie uruchomiony

* kluczyk w stacyjce zostanie przekręcony w położenie "I" lub "0"

Wycieraczki i spryskiwacze przedniej szyby

WSKAZÓWKA: Wszystkie tryby pracy wycieraczek/ spryskiwaczy są dostępne, jeśli kluczyk w stacyjce jest w położeniu "II".

Przełącznik przednich wycieraczek ma cztery położenia: wył., przerywany ruch wycieraczek, tryb 1 i tryb 2.

W trybie 1 i 2 wycieraczki pracują cały czas z normalną lub dużą prędkością.

W trybie przerywanego ruchu w położeniu podstawowym co 7 sek. wycieraczka wyciera szybę.

Przerwę można regulować. W tym celu należy przestawić przełącznik w położenie przerywanego ruchu wycieraczek a po pierwszym wycieraniu szyby ponownie wyłączyć go. Po upłynięciu żądanej przerwy między cyklami wycierania przełącznik ponownie zostanie przełączony na przerywany ruch wycieraczek. W ten sposób czas między cyklami wycierania szyby zostaje zapisany przez moduł GEM .

Przerwa między cyklami wycierania szyby może zawierać się w przedziale od 1 do 25 sek..

Po wyłączeniu zapłonu zostaje ustawiona podstawowa przerwa między cyklami wycierania szyby.

Wycieraczki/ spryskiwacze przedniej szyby

Jeśli zostanie uruchomiony przełącznik spryskiwaczy, gdy przełącznik wycieraczek jest w położeniu "wył", dla ochrony piór wycieraczek zostanie najpierw włączona pompka spryskiwaczy i dopiero po krótkiej chwili wycieraczki. Wycieraczki wykonują następnie 2 do 3 cykli wycierania szyby.

Funkcja wtórnego wycierania przedniej szyby zapewnia, że pozostałe po wycieraniu pozostałości wody zostaną usunięte. Jest to tylko konieczne, jeśli wycieraczki są wyłączone lub pracują w trybie przerywanego ruchu.

Jeśli przełącznik wycieraczek znajduje się w położeniu "wył.", 4 sek. po zakończeniu wycierania zostanie przeprowadzone jeszcze jedno wycierania.

W trybie przerywanego ruchu wycieraczek wycieranie wtórne zostanie przeprowadzone po 6 sek., tylko gdy przerwa między cyklami wycierania wynosi więcej niż 6 sek.. Następnie tryb przerywanej pracy wycieraczek jest kontynuowany.

Jeśli w chwili włączenia wycieraczki pracują z normalną lub dużą prędkością, to nadal będą pracować z taką prędkością.

Wycieraczka/ spryskiwacz tylnej szyby

Wycieraczka tylnej szyby zmienia przerwę między cyklami wycierania szyby w zależności od położenia przełącznika wycieraczek przedniej szyby.

Jeśli przełącznik wycieraczek przedniej szyby jest w położeniu 2 a wycieraczka tylnej szyby jest włączona, przerwa między cyklami wycierania wynosi 6 sek..

Jeśli przełącznik wycieraczek przedniej szyby znajduje się w położeniu wył., przerywanego ruchu lub w trybie 1 a wycieraczka tylnej szyby jest włączona, przerwa między cyklami wycierania wynosi 10 sek..

Jeśli zostanie włączony bieg wsteczny podczas gdy są włączone wycieraczki przedniej szyby a wycieraczka tylnej szyby jest wyłączona, moduł GEM automatycznie reguluje przerwę między cyklami wycierania szyby, tak jak to zostało opisane uprzednio. Funkcja ta zostanie wyłączona po wyłączeniu biegu wstecznego i wycieraczek przedniej szyby.

Wycieraczka/ spryskiwacz tylnej szyby

Jeśli zostanie włączony przełącznik wycieraczki tylnej szyby, wycieraczka w chwili uruchomienia wyciera szybę.

Po wyłączeniu przełącznika zostaną wykonane jeszcze dwa do trzech cykli wycierania.

Funkcje informacyjne/ ostrzegawcze

Lampka ostrzegawcza w zestawie wskaźników jest włączana, jeśli przynajmniej jedne drzwi lub drzwi tyłu nadwozia nie są całkowicie zamknięte a kluczyk w stacyjce znajduje się w położeniu "II".

Sygnał dźwiękowy jest generowany przez moduł GEM, jeśli:

* zostanie uaktywnione programowanie pilota zdalnego sterowania (1 raz).

* w trybie diagnostyki jako potwierdzenie rozpoczęcia procedur (1 raz), dla potwierdzenia sygnałów wejściowych (1 raz za każdym razem) i dla potwierdzenia zakończenia trybu diagnostyki (3 razy).

* kluczyk w stacyjce jest w położeniu "I" lub "0" i przełącznik świateł w położeniu "1" lub "2" i przy tym drzwi kierowcy zostaną otwarte (ciągły sygnał ostrzegawczy "światła włączone").

Ryglowanie/ odryglowywanie zamkiem centralnym

Zamek centralny zamyka wszystkie drzwi oraz drzwi tyłu nadwozia, tak że nie można ich już otworzyć z zewnątrz.

Centralne ryglowanie zostanie uaktywnione, gdy kluczyk w zamku drzwi zostanie przekręcony w położenie ryglowania. Jako potwierdzenie zostaną raz włączone wszystkie kierunkowskazy.

Centralne ryglowanie można również uaktywnić przyciskając wewnętrzne klamki drzwi w położenie ryglowania.

Jeśli podczas centralnego ryglowania jedno z przednich drzwi nie jest całkowicie zamknięte, wszystkie drzwi zostaną ponownie otwarte.

Jeśli podczas centralnego ryglowania jedno z tylnych drzwi nie zostanie całkowicie zamknięte, mimo tego wszystkie drzwi zostaną centralnie zaryglowane.

Podwójne ryglowanie/ odryglowywanie

Podwójne ryglowanie zamyka wszystkie drzwi w taki sposób, że nie można ich otworzyć zarówno od zewnątrz, jak i od wewnątrz.

Podwójne ryglowanie można przeprowadzić tylko wtedy, gdy kluczyk w stacyjce jest w położeniu "0" lub "I" i przednie drzwi są całkowicie zamknięte.

W tym celu przycisk ryglujący pilota zdalnego sterowania należy przycisnąć dwukrotnie w przeciągu 3 sek. lub kluczyk w zamku drzwi najpierw przekręcić w położenie odryglowywania a następnie w przeciągu 3 sek. w położenie ryglowania.

Podwójne zaryglowanie zostanie potwierdzone przez dwukrotne zapalenie się wszystkich kierunkowskazów.

Jeśli kluczyk w stacyjce jest w położeniu "II" lub jedno z tylnych drzwi nie jest całkowicie zamknięte, pojazd zostanie zaryglowany centralnie lecz nie podwójnie.

Jeśli w przeciągu 45 sek. po podwójnym ryglowaniu kluczyk w stacyjce zostanie przekręcony w inne położenie, układ przechodzi z podwójnego ryglowania z powrotem na centralne ryglowanie.

Jeśli po upłynięciu 45 sekund zostanie uruchomiony silnik, podwójne ryglowanie pozostaje aktywne, tak długo jak pojazd nie osiągnie prędkości 7 km/h. Od tej prędkości układ przechodzi z podwójnego ryglowania na centralne ryglowanie.

Ryglowanie/ odryglowywanie - odryglowywanie drzwi kierowcy

WSKAZÓWKA: Poniższy opis dotyczy tylko takiej sytuacji, gdy odryglowywanie drzwi kierowcy jest zaprogramowane.

Jeśli przycisk odryglowujący pilota zdalnego sterowania zostanie przyciśnięty tylko raz w przeciągu 3 sek., zostaną odryglowane tylko drzwi kierowcy.

Jeśli pojazd był przy tym podwójnie zaryglowany, inne drzwi zostają przełączone na centralne zaryglowanie.

Jeśli przycisk odryglowujący pilota zdalnego sterowania zostanie przyciśnięty dwa raz w przeciągu 3 sek., pojazd zostanie centralnie zaryglowany.

Odryglowywanie drzwi kierowcy można zaprogramować lub wykasować za pomocą zdalnego sterowania.

Warunkiem tego jest kluczyk w stacyjce nie w położeniu "II".

Przeprogramowanie można przeprowadzić równocześnie przyciskając przycisk odryglowujący i ryglujący pilota zdalnego sterowania na przynajmniej 4 sek.. Przeprogramowanie zostanie potwierdzone przez dwukrotne zapalenie się kierunkowskazów.

Ryglowanie/ odryglowywanie - centralne ryglowanie

Pojazd zostanie centralnie zaryglowany, jeśli:

* cylinder zamka zostanie przekręcony kluczykiem w położenie odryglowujące (również w przypadku podwójnego ryglowania)

* przycisk odryglowujący zdalnego sterowania zostanie przyciśnięty (również w przypadku podwójnego ryglowania)

* wewnętrzne klamki drzwi zostaną umieszczone w położeniu odryglowania (nie w przypadku podwójnego ryglowania)

Ryglowanie/ odryglowywanie - automatyczne centralne ryglowanie

Pojazd zostanie automatycznie ponownie centralnie zaryglowany po odryglowaniu za pomocą zdalnego sterowania, jeśli w przeciągu 45 sek. żadne drzwi nie zostaną otwarte, drzwi tyłu nadwozia nie zostaną otwarte lub zostanie wciśnięty przycisk zdalnego sterowania.

Programowanie pilotów zdalnego sterowania

WSKAZÓWKA: Dla pojazdu można zaprogramować maksymalnie cztery piloty zdalnego sterowania.

Przy programowaniu pamięć znanych pilotów zdalnego sterowania w module GEM zostaje wykasowana i już zaprogramowane oraz nowe piloty zostaną ponownie zaprogramowane.

Aby uaktywnić tryb programowania pilotów, należy przekręcić kluczyk w stacyjce w przeciągu 6 sek. cztery razy z położenia "0" w położenie "II".

Tryb programowania zostanie potwierdzony sygnałem dźwiękowym. Następnie odpowiednie piloty mogą zostać zaprogramowane w przeciągu 10 sek..

W celu zaprogramowania należy wcisnąć jeden z przycisków pilota.

Moduł GEM potwierdza zaprogramowanie sygnałem dźwiękowym.

Alarm

Alarm służy do optycznego i dźwiękowego sygnalizowania niepowołanego dostępu do pojazdu lub przekręcenia kluczyka w stacyjce podczas gdy alarm jest aktywny.

Monitorowane są:

* Pokrywa komory silnika

* Drzwi

* Drzwi tyłu nadwozia

* Stacyjka

W przypadku alarmu na 30 sek. zostanie włączona oddzielna syrena (alarm akustyczny) a na 5 min. światła awaryjne (optyczny alarm).

Alarm zostanie uzbrojony z opóźnieniem 20 sek. przez centralne lub podwójne zaryglowanie. Kluczyk w stacyjce musi w tym celu znajdować się w położeniu "0".

Po 20 sek. jest monitorowana pokrywa komory silnika, wszystkie drzwi oraz drzwi tyłu nadwozia, jeśli zostały całkowicie zamknięte.

Jeśli pokrywa komory silnika, jedne z drzwi lub drzwi tyłu nadwozia nie są całkowicie zamknięte, można je otworzyć nie wywołując alarmu. Jeśli zostaną one zamknięte, alarm znowu zostanie uzbrojony po upływie 20 sek..

Alarm zostanie wyłączony, jeśli nastąpi centralne odryglowanie zamkiem lub pilotem.

Jeśli drzwi tyłu nadwozia zostaną ręcznie otwarte kluczykiem lub pilotem, zostanie tylko wyłączone monitorowanie drzwi tyłu nadwozia.

Jeśli drzwi tyłu nadwozia znowu zostaną zamknięte, dozór ich znowu się uaktywni po 20 sek..

Jeśli moduł GEM nie będzie zasilany, aktualny stan alarmu zostanie zapisany. Oznacza to, że gdy tylko moduł GEM zacznie być zasilany, powraca on do zaprogramowanego stanu (jeśli uprzednio pojazd był np. monitorowany, będzie on po tym znowu monitorowany).

Odryglowywanie drzwi tyłu nadwozia

Drzwi tyłu nadwozia można odryglować ręcznie

* kluczykiem

* przyciskiem zdalnego odryglowywania we wnętrzu pojazdu

* pilotem

Przycisk zdalnego odryglowywania nie odryglowuje drzwi tyłu nadwozia, jeśli pojazd jest centralnie zaryglowany lub jeśli prędkość pojazdu wynosi więcej niż 6 km/h.

Za pomocą pilota drzwi tyłu nadwozia są otwierane przez dwukrotne przyciśnięcie odpowiedniego przycisku w przeciągu 3 sek..

Zabezpieczanie akumulatora przed rozładowaniem

Zabezpieczanie akumulatora chroni go przed rozładowaniem przez oświetlenie wewnętrzne lub generator sygnałów dźwiękowych, jeśli silnik jest wyłączony.

Odliczanie czasu w module GEM rozpoczyna się w momencie przekręcenia kluczyka w stacyjce w położenie "I" lub "0".

Jeśli drzwi są otwarte, po 10 min. zostanie wyłączone oświetlenie wewnętrzne.

Jeśli drzwi są zamknięte, po 30 min. zostanie wyłączone oświetlenie wewnętrzne, lampki do czytania, oświetlenie przestrzeni bagażowej oraz generator sygnałów dźwiękowych.

Zabezpieczanie akumulatora przed rozładowaniem oraz odliczanie czasu zostaną przerwane i rozpoczną się od nowa:

* Wyłącznik zapłonu w położeniu "II"

* Otwarcie jakichś drzwi lub drzwi tyłu nadwozia

* Odryglowanie drzwi lub drzwi tyłu nadwozia (kluczykiem lub pilotem)

Zabezpieczanie akumulatora przed rozładowaniem jest również aktywne, jeśli moduł GEM pracuje w trybie serwisowym lub diagnostycznym.

Diagnostyka

Diagnostykę modułu GEM można przeprowadzić za pomocą WDS.

Dodatkowo jest dostępny tryb serwisowy.

Tryb serwisowy umożliwia przetestowanie różnych sygnałów wejściowych i wyjściowych.

Tryb serwisowy można uaktywnić w następujący sposób:

* Wciśnij i przytrzymaj przełącznik ogrzewania tylnej szyby

* Przekręć kluczyk stacyjce w położenie "II"

* Zwolnij przełącznik ogrzewania tylnej szyby

* Wciśnij 8 razy przełącznik ogrzewania tylnej szyby w przeciągu 6 sek.

Pomyślna aktywacja jest sygnalizowana przez sygnał dźwiękowy oraz zapalenie się kierunkowskazów.

WSKAZÓWKA: Jeśli w pojazdach z alarmem jest on włączony, nie można uaktywnić trybu diagnostycznego.

Aby sprawdzić sygnały wejściowe, przełącznik wycieraczek musi się znajdować w położeniu "wył.".

Dane sygnały wejściowe są sygnalizowane prze sygnał dźwiękowy i zapalenie się kierunkowskazów.

Następujące sygnały można sprawdzić w dowolnej kolejności:

* Światła awaryjne (prawe, lewe światło awaryjne)

* Sygnał ostrzegawczy o włączonych światłach

* Oświetlenie wewnętrzne

* Wycieraczki przedniej szyby

* Spryskiwacze przedniej szyby

* Wycieraczka tylnej szyby

* Spryskiwacz tylnej szyby

* Drzwi/ drzwi tyłu nadwozia

* Centralne ryglowanie

* Pokrywa komory silnika (tylko w pojazdach z alarmem)

* Ogrzewana tylna szyba

* Ogrzewana przednia szyba

Aby sprawdzić sygnały wyjściowe, przełącznik wycieraczek musi się znajdować w położeniu "przerywanego ruchu wycieraczek".

Każdorazowe wciśnięcie przełącznika ogrzewania tylnej szyby uaktywnia i dezaktywuje sygnały wyjściowe w następującej kolejności:

* Wycieraczki przedniej szyby (położenie spoczynkowe jest sygnalizowane przez sygnał dźwiękowy oraz zapalenie się kierunkowskazów)

* Ogrzewanie tylnej szyby

* Oświetlenie wewnętrzne (przełącznik oświetlenia wewnętrznego musi się znajdować w położeniu "włączanie drzwiami")

* Wycieraczka tylnej szyby

* Ogrzewanie przedniej szyby (aktywne tylko wtedy, gdy silnik pracuje)

20 sek. po ostaniem wprowadzeniu moduł GEM automatycznie opuszcza tryb serwisowy.

Tryb serwisowy można wyłączyć również ręcznie:

* wciskając i przytrzymując przełącznik ogrzewania tylnej szyby

* przekręcając kluczyk w stacyjce z położenia "II"

* zwalniając przełącznik ogrzewania tylnej szyby

Opuszczenie trybu serwisowego jest sygnalizowane przez 3 sygnały akustyczne i zapalenie się kierunkowskazów.